Maar wat is flipping the classroom nu eigenlijk? Heel simpel komt het er op neer dat datgene wat leerlingen meestal buiten de les voor het vak doen (als huiswerk dus) binnen de les wordt gehaald, en een deel van wat gewoonlijk binnen de les wordt gedaan (instructie) als voorbereidend huiswerk wordt opgegeven. Binnen en buiten de les wordt als het ware omgedraaid, in het Engels "flipping".
Een belangrijk voordeel is dat de docent aanwezig is bij het verwerken van de nieuwe leerstof. Hij/zij kan begeleiden, vragen stellen en beantwoorden en bijsturen. Waar leerlingen bij de eerste moeilijke huiswerkopdracht afhaken ("dat vraag ik morgen wel"), staat nu meteen de docent (of een medeleerling!) klaar, en kan de leerling verder met de andere opgaven. Mijn vermoeden is dat deze "leertijdverlenging" een positief effect kan hebben op leerresultaten.
Dat is de ene kant van "flipping": huiswerk in de klas maken. Voor de andere kant van "flipping" worden social media, video, internet enzovoort ingezet. De instructie die in een traditionele les klassikaal (meestal aan het begin van de les) wordt gedaan, wordt nu vooraf opgenomen op video en op internet geplaatst. Leerlingen bekijken de video met behulp van een homework sheet. Zo'n video vraagt natuurlijk nogal wat voorbereiding, zoals een uitgedacht script. Daar staat tegenover dat het meerdere malen ingezet kan worden, misschien wel een paar jaar achtereen. Het voordeel voor de leerling is, dat hij de instructie meerdere malen kan bekijken als dat nodig is. Misschien zijn er zelfs meer instructievideo's over hetzelfde onderwerp beschikbaar.
In de Verenigde Staten wordt het concept "flipping the classroom" vooral gebruikt voor wiskunde, maar in de discussie die daar nu gaande is, vraagt men zich af waarom dit concept niet ook voor andere vakken gebruikt kan worden.
Ik denk dat de tijd rijp is voor een experiment op Nederlandse bodem, met veel vragen te beantwoorden:
- levert het concept leertijdverlenging op? zo ja hoeveel? en heeft dit aantoonbaar effect op de leerresultaten?
- wat zijn de "kosten" en "baten" van het maken van korte instructievideo's?
- welke technische en commucatieve aspecten zijn kritisch voor effectieve instructievideos?
- hoe worden de video's bekeken door leerlingen? hoe ziet een homework sheet er uit?
- hoe koppel je dit concept aan differentiatie, peer learning, begeleiding in de klas, ... leerpleindidactiek?
- en wat gebeurt er als niet de docent, maar de leerlingen zelf de instructievideos gaan maken? (daar heb ik ook al voorbeelden van gezien, bijvoorbeeld hier)
- gaat het concept niet te veel uit van een cognitivistische of instructivistische visie op leren? sluit het andere, wellicht succesvolle leerwegen of benaderingen van leren niet uit?
Nu tijd voor een voorproefje. Hieronder eerst een video waarin enkele argumenten voor het concept "flipping the classroom" worden benoemd, en dan een voorbeeld van de omgekeerde klas.
